Duurzaamheid in de inkoopvoorwaarden zorgverzekeraars

duurzaamheid inkoopbeleid zorgverzekeraars

Op deze pagina

Bij het inkopen van zorg hebben zorgverzekeraars steeds meer aandacht voor duurzaamheid. Zij vinden het belangrijk dat de zorgsector duurzamer wordt en willen daaraan bijdragen. Bijvoorbeeld door met zorgaanbieders over duurzaamheid in gesprek te gaan, afspraken te maken en duurzame initiatieven te delen. Dit komt voort uit de green deal duurzame zorg 3.0. Zowel via inkoop als door rapportageplicht komt er vraag naar informatie.

Zorginkoopbeleid 2026

Op 1 april 2025 hebben zorgverzekeraars het zorginkoopbeleid 2026 voor de Zorgverzekeringswet (Zvw) gepubliceerd en daarin het verduurzamen van zorg meegenomen. Dit vormt de basis voor alle overeenkomsten die de zorgverzekeraar met zorgaanbieders gaan sluiten voor het inkopen van zorg voor haar verzekerden. In vergelijking met 2025 zijn de eisen en verwachtingen ten aanzien van de verduurzaming van zorg nog concreter.

Voor de zorgverzekeraars geldt de SCRD, en zorgverzekeraars moeten ook over de impact van de gehele keten van zorgaanbieders rapporteren. Dit maakt dat duurzaamheid bij hen blijvend op de agenda staat. Het grootste deel van het beleid is bij alle zorgverzekeraars hetzelfde omdat ze als zorgverzekeraars afgesproken hebben zoveel mogelijk te sturen op dezelfde doelen. Het gaat om beleid voor 13 verschillende subsectoren, waaronder ziekenhuizen (MSZ) en GGZ-instellingen. Het beleid is gebaseerd op de (doelen uit de) Green Deal Duurzame Zorg 3.0 (GDDZ 3.0) en de uitvoeringsplannen van de zorgbranches.

Wat vragen de zorgverzekeraars?

Van alle zorgaanbieders vragen de zorgverzekeraars:

  • actief aan de slag te gaan met de doelen uit de GDDZ3.0.
  • duurzaamheid verankeren in de in de strategie
  • een CO2-routekaart op te stellen voor de gehele vastgoedportefeuille en voortgang in verlagen van de CO2 footprint
  • de afvalstromen in kaart en verminderen ongesorteerd restafval met minimaal 25% (toewerkend naar maximaal 25% ongesorteerd restafval)
  • een mobiliteitsplan op stellen en aantoonbaar vooruitgang boeken bij de uitvoering daarvan via de wettelijke rapportageverplichting WPM voor zorgaanbieder met meer dan 100 fte
  • eigen plan van aanpak voor terugdringen van medicijnverspilling en overtollig medicijnverbruik
  • bijdragen aan het vervangen van disposables door reusables of door disposables van hernieuwbare grondstoffen
  • Transitie naar meer plantaardige eiwitten in de voeding voor patiënten/cliënten/medewerkers gericht op verhouding 50/50 dierlijk/plantaardig in 2026 waar het medisch verantwoord mogelijk is
  • over duurzaamheid te rapporteren in het jaarverslag
  • gegevens aan te leveren die zorgverzekeraars nodig hebben voor de CSRD

Specifieke aanvullingen voor enkele subsectoren

Voor ziekenhuizen, GGZ-instellingen en wijkverpleging vragen de zorgverzekeraars commitment aan acties uit uitvoeringsplannen van de zorgbranches (NFUNVZ, ActiZ, de Nederlandse ggz).
De zorgverzekeraar die bij een zorgaanbieder het grootste is, gaat daarmee in gesprek over specifieke focuspunten, zoals:

  • Voortgang in verlagen CO2-uitstoot conform CO2-routekaart
  • Terugdringen ongesorteerd restafval
  • Terugdringen medicijnverspilling en voedselverspilling
  • Vervangen disposables door reusables
  • Transitie dierlijke naar plantaardige eiwitten

Teksten zorginkoopbeleid 2025

Op de website van Zorgverzekeraars Nederland vind je de documenten per type zorg die de zorgverzekeraars hanteren bij hun inkoopbeleid.

Vraag verzekeraars vanwege rapportageplicht CSRD

De verzekeraars zijn CSRD-plichtig. In het kader van de CSRD dienen de verzekeraars in hun ketens te kijken naar duurzaamheid en daarover te rapporteren. Nu doen ze dat nog op basis van branche-informatie, straks gaat dat op basis van een uitvraag naar informatie bij de zorgorganisaties zelf. De verzekeraars hebben de afspraak gemaakt onderling af te stemmen welke vragen gesteld gaan worden zodat alle verzekeraars hetzelfde gaan vragen. Ook wordt er gewerkt aan afstemming met de informatiebehoefte bij de banken. Uiterlijk 1 oktober 2025 willen de verzekeraars de zorgaanbieders duidelijkheid geven over de benodigde metingen over 2026.

De groene FIT initiatieven

Zorgverzekeraar en zorgkantoren verzamelen actief verduurzamingsinitiatieven. Dit zijn bewezen initiatieven met significante impact op CO2, afval, grondstoffen of medicijngebruik en die kostenneutraal of kostenbesparend zijn. Met ieder ziekenhuis of GGZ-instelling spreekt VGZ af om twee of meer groene initiatieven te implementeren. Zie de tabel Groene initiatieven FIT of de websites van GDDZ 3.0 en de Groene Zorgalliantie (GZA)

Certificering

Zorgverzekeraars zijn voorstander van deze certificering en overwegen om vanaf het zorginkoopbeleid 2027 de Milieuthermometer Zorg, ISO 14001 of vergelijkbaar zorgspecifiek instrument te stimuleren. De Milieuthermometer sluit goed aan op de doelstellingen van de GDDZ waar we met de zorgsectoren aan werken en kan worden ingezet voor de CSRD rapportage. Zorgverzekeraars informeren zorgaanbieders vóór 1 oktober 2025 of en hoe de certificering voor duurzaamheid deel gaat uitmaken van het zorginkoopbeleid 2027.

Teksten zorginkoopbeleid 2025

Verder lezen

Meer over EVZ

DUMAVA 2025

Subsidie voor verduurzamingsprojecten of losse maatregelen bij maatschappelijk zorgvastgoed. De nieuwe ronde DUMAVA is open per 2 juni. Gebruik de (vastgestelde) CO2-routekaart bij de aanvraag.