Wat is een CO2-routekaart?

Wat is een CO2-routekaart?

Wat is een CO2-­routekaart?

Lees hier wat een CO2-routekaart is en uit welke onderdelen deze bestaat. Ook krijg je uitleg over wie betrokken is bij het opstellen van een CO2-routekaart en hoe het zich verhoudt met de onderhouds- en huisvestingsplannen.

Wat is een CO2-routekaart?

Een CO2-routekaart of portefeuilleroutekaart) kort: routekaart) laat zien op welke manier een organisatie wil werken aan de klimaatdoelen. De routekaart geeft per gebouw op basis van (toekomstig) gebruiksoppervlak en energieverbruik met geplande energiemaatregelen inzicht in de verwachte besparingen (op energie, CO2 en kosten) en de daarvoor benodigde investeringen. In een routekaart worden alle gebouwen van een zorgorganisatie meegenomen, zowel eigendom als huur. De bestuurder stelt de routekaart vast, als verbindende schakel tussen strategie, financiën en uitvoering. Onderdeel van de vaststelling is dat er voor vijf jaar financiële ruimte is geregeld om de ingeplande maatregelen uit te voeren.

Een routekaart bestaat dus uit:

  1. Een ingevulde CO2-reductietool of vergelijkbare tool waarin de ontwikkeling van de oppervlakte (m2 GO) en het energieverbruik (kWh, m3 aardgas, eventueel warmte (GJ)) wordt weergegeven met een doorrekening van de maatregelen voor energiebesparing, duurzame energie en CO2-reductie voor de gehele vastgoedportefeuille.
  2. Een bestuursoplegger; een document waarin de bestuurlijke ondersteuning voor de plannen wordt vastgelegd inclusief financiële commitment.

Wat is een CO2-routekaart?

Een CO2-routekaart (kort: routekaart) laat zien op welke manier een organisatie wil werken aan de klimaatdoelen. De routekaart geeft per gebouw op basis van (toekomstig) gebruiksoppervlak en energieverbruik met geplande energiemaatregelen inzicht in de verwachte besparingen (op energie, CO2 en kosten) en de daarvoor benodigde investeringen. In een routekaart worden alle gebouwen van een zorgorganisatie meegenomen, zowel eigendom als huur. De bestuurder stelt de routekaart vast, als verbindende schakel tussen strategie, financiën en uitvoering. Onderdeel van de vaststelling is dat er voor vijf jaar financiële ruimte is geregeld om de ingeplande maatregelen uit te voeren.

Een routekaart bestaat dus uit:

  1. Een ingevulde CO2-reductietool of vergelijkbare tool waarin de ontwikkeling van de oppervlakte (m2 GO) en het energieverbruik (kWh, m3 aardgas, eventueel warmte (GJ)) wordt weergegeven met een doorrekening van de maatregelen voor energiebesparing, duurzame energie en CO2-reductie voor de gehele vastgoedportefeuille.
  2. Een bestuursoplegger; een document waarin de bestuurlijke ondersteuning voor de plannen wordt vastgelegd inclusief financiële commitment.

Onderaan deze pagina lees je meer over de specifieke inhoud van een CO2-routekaart.

Welke care-organisaties moeten een routekaart opstellen?

Stel de routekaart in ieder geval op als je zorgorganisatie een EED-auditplicht heeft of lid is van een van de brancheorganisaties in de langdurige zorg (ActiZ, de Nederlandse ggz of VGN)

Ook als je zorgorganisatie niet EED-auditplichtig is, maar wel het vastgoed strategisch wil verduurzamen (en wie wil dit nou niet?), kan het zinvol zijn een routekaart te maken. Het geeft je organisatie meer inzicht in het toekomstige onderhoud en beheer i.r.t. verduurzamen.

Het maakt niet uit of het vastgoed eigendom is of gehuurd. Ook voor gehuurd vastgoed ligt de bal bij de zorgorganisaties om routekaarten te maken, natuurlijk mét hun verhuurder.

Ziekenhuis, lees hier verder over routekaarten in de cure.
Eerstelijns? Kijk hier welke hulpmiddelen voor verduurzamen er voor eerstelijns beschikbaar zijn.

Wie maakt de routekaart?

Het maken van de routekaart kan het best worden gedaan door de vastgoedafdeling. Het vaststellen gebeurt door het bestuur. Andere betrokkenen zijn bijvoorbeeld de energiecoördinator, facilitair manager, duurzaamheids- of MVO-coördinator en controller.

In de praktijk blijkt dat het goed werkt als de vastgoedafdeling een start maakt met de CO2-reductietool (of andere tool) en de gegevens invult die bekend zijn. Vervolgens worden de anderen er bij betrokken om hun kennis en kunde in te brengen en de CO2-tool verder in te vullen.

Voor huurpanden stel je de routekaart samen met je verhuurder op. M.i.v. 2023 is de verhuurder verantwoordelijk voor de gebouwgebonden energiemaatregelen. Dat maakt het zeer waarschijnlijk makkelijker hierover het overleg aan te gaan.

Betrek het bestuur tijdig bij het proces, zodat er aansluiting is met strategie en financiën. Met het invullen van de bestuursoplegger stellen zij tot slot de routekaart vast.

Er kan een extern bureau ingehuurd worden om de routekaart (mede) op te stellen. Lees tips bij Ondersteuning.

Wat doe ik na het opstellen van de routekaart?

  1. Stuur de routekaart op naar EVZ.
    Op basis van de ingezonden routekaarten wordt de voortgang van de zorgsector op de klimaatdoelen gemeten. Hierover wordt gerapporteerd via de brancheorganisaties. De resultaten worden ook gebruikt om landelijk de financieringsbehoefte voor de energietransitie te bespreken. Stuur je routekaart in via dit formulier. Doe het svp vóór 1 januari 2024, zodat we een nieuwe sectorrapportage kunnen maken.
  2. Neem het op in je (d)MJOP.
    Wanneer de routekaart is opgesteld en vastgesteld door het bestuur, moet er worden gezorgd dat de maatregelen daadwerkelijk worden uitgevoerd door ze op te nemen in de MeerJarenOnderhoudsPlannen (MJOPs).
  3. Vul aan en stel bij waar nodig.
    De routekaart wellicht nog worden aangevuld omdat niet alle informatie bij het opstellen beschikbaar was. Één keer in de vier jaar moet de routekaart in ieder geval worden herzien en waar nodig bijgesteld op basis van nieuwe inzichten en ontwikkelingen.

Wat is de relatie met onderhouds- en huisvestingsplannen?

De CO2-of portefeuilleroutekaart is een aanvulling op het strategisch huisvestingsplan (SHP of LTHP) en meerjarenonderhoudsplan (MJOP).
  • Het SHP heeft grote impact op je routekaart. Denk aan plannen voor sloop-nieuwbouw, grootschalige renovaties of uitbreiden en afstoten van vastgoed. Omgekeerd helpt de routekaart bij het actualiseren van het SHP doordat het beter inzicht geeft in de energetische kwaliteit en nodige investeringen in het bestaande vastgoed. 
  • In de routekaart bouw je voort op de natuurlijke momenten uit het MJOP. De uitvoering van maatregelen uit de CO2-routekaart borg je (na bestuurlijke goedkeuring) in het MJOP. Lees verder in de veelgestelde vraag: Hoe borg ik energiemaatregelen in een MJOP?

Waaruit bestaat een CO2-routekaart?

Veelgestelde vragen over de CO2-routekaart

Welke maatregelen neem je op?

Neem tot 2030 ingeplande maatregelen op voor:

  1. Verminderen van aardgasverbruik
  2. Energiebesparing
  3. Opwekken van duurzame energie
  4. Renovatie en (vervangende) nieuwbouw.

Maak voor de periode tussen 2030 en 2050 een globale inschatting.

Welke panden neem je op?

Neem minimaal alle panden op (eigendom én huur) die onder de Informatieplicht vallen. Kleine gebouwen zijn dat veelal niet. Ook woningen en woongebouwen zijn over het algemeen niet informatieplichtig. Uitzondering is als het energieverbruik wat de zorgorganisatie betaalt (bijv. van gangen, bergingen en gezamenlijke ruimtes) boven de drempel valt. Dan zijn deze gebouwdelen wél informatieplichtig.

In de praktijk nemen zorgorganisaties veelal alle panden mee (ook kleine niet-Informatieplichtige panden, woongebouwen en woningen), omdat de EED dit vraagt. Kijk op de website van RVO voor de richtlijnen van de steekproef (het clusteren van gebouwen).

Heeft jouw instelling eigen en gehuurd vastgoed? In de handleiding Hoe om te gaan met gehuurd zorgvastgoed lees je hier meer over. Zo ook in de veelgestelde vraag Wie is bij gehuurde of verhuurde zorggebouwen verantwoordelijk voor het verduurzamen?

Wat zijn de CO2-reductiedoelen?

Voor de zorgbranche geldt als doel -55% CO2 in 2030 en -100% in 2050. Voor zorgorganisaties en -locaties zijn er geen CO2-reductie-eisen omdat dit sterk vastgoedafhankelijk is.

Voor alle zorgvastgoed is het doel om in 2050 geen aardgas meer te gebruiken.

Voor bestaand zorgvastgoed mét bed is het streven om bij renovatiemomenten en uiterlijk 2050 uit te komen op 80 kWh/m2 GO (ofwel 72 kWh/m2 BVO) of label A++. Dit is gebaseerd op de breed geaccepteerde Paris-proof-norm van DGBC. Regelgeving vanuit Europa met een norm voor 2050 wordt pas in 2030 verwacht. De voorgestelde renovatiestandaard voldoet daar volgens het Ministerie van BZK aan, maar hiervoor zijn vanuit Europa nog geen garanties.

Lees verder in de EVZ-publicatie “Hoe je energiebesparing en CO2-doelen kunt monitoren”.

Hoe lang is de routekaart geldig?

Een CO2- of portefeuilleroutekaart is maximaal vier of vijf jaar oud. Meestal worden het strategisch huisvestingsplan en het MJOP ook iedere vier of vijf jaar vernieuwd. De CO2-routekaart hoort mee te gaan in dat proces.

Lees meer